Nếu không thay đổi được đời, thì thay đổi ta trước vậy. Khi những ngọn đuốc lớn đã không thể cháy thì chỉ còn hy vọng vào những đốm lửa nhỏ, kiên nhẫn và cần mẫn. Nhiều việc nhỏ góp lại sẽ thành việc lớn. Xưa nay vẫn thế, có cách nào khác được.
Chủ Nhật, 30 tháng 12, 2012
Thứ Bảy, 15 tháng 12, 2012
'Cướp Sài Gòn, Công chức Thủ đô'...
Tuần Việt nam net. 15/12/2012.
Cho dù đứng cạnh nhau, cụm từ rất khập khiễng này hoàn toàn không phải là 'cặp đôi hoàn hảo" trong cái vũ điệu quay cuồng của thời kim tiền. Nhưng hệ lụy của nó mang lại, khá giống nhau.
Nổi lên trong tuần này, liên tục báo chí đưa tin, như một hồi còi báo động gay gắt- Nạn cướp giật tại Sài Gòn. Đỉnh điểm của thảm trạng này, là vụ cướp kinh hoàng dưới chân cầu Phú Mỹ (Q. 2). Nạn nhân là một cô gái đi xe SH bị mã tấu chém gần đứt lìa cánh tay, trước khi bị cướp giật.
Tiền trảm... Hậu cướp...
Đây không phải là thủ đoạn mới mẻ. "Phong cách" tiền trảm, hậu...cướp (của), giờ đây đã mang tính "bản sắc" riêng của các băng cướp máu lạnh, chuyên sử dụng các loại vũ khí như mã tấu, dao phay, dao găm... Cô gái đã được cấp cứu kịp thời, nối liền cánh tay. Còn ký ức bị cướp, bị chém bi thảm, chắc chắn ám ảnh cuộc đời cô không biết bao giờ mới đứt rời.
Đọc các thông tin kinh hoàng về cách gây tội ác của các băng cướp giật, người ta chợt nhận ra, lứa tuổi cướp giật, cung cách cướp giật, đối tượng và tài sản cướp giật... giờ đang có xu hướng trẻ hóa, hiện đại hóa, và cũng "hiểu biết hóa" hơn rất nhiều.
Có những tên cướp tuổi đời quá trẻ, chỉ mới 16 và 14 tuổi. Như trường hợp hai tên cướp dùng dao cắt cổ người lái xe ôm, đoạn đường Lê Văn Khương (ấp 5, xã Đông Thạnh, Hóc Môn).
Cướp của người Việt chưa chán, giờ đây, chúng cướp cả khách "tây", một hiện tượng trước đây hiếm gặp. Như đôi khách du lịch người Hồng Kông, bị cướp sạch khi đang dạo phố tại Q. Bình Thạnh. Không một xu dính túi, mất hết giấy tờ tùy thân, họ phải ở nhờ nhà dân, bán bưu thiếp kiếm sống qua ngày.
Một người trong họ đã thốt lên kinh hoàng: Tôi đã đến nhiều nước, nhưng phải nói thẳng, nạn cướp giật ở TP.HCM ghê gớm quá! Sau phát ngôn đó, thì ấn tượng về Việt Nam nói chung, Sài Gòn nói riêng trong mắt bạn bè quốc tế sẽ thế nào đây?
Không thứ "quảng bá" du lịch Việt Nam nào có thể... cay đắng, xấu hổ đến thế!
Cướp giật thì ở quốc gia nào cũng có thể xảy ra. Càng văn minh, hiện đại, phong cách cướp giật càng ...điệu nghệ và mang tính kỹ thuật- công nghệ điêu luyện. Có điều, hiện tượng cướp giật xảy ra với cường độ mạnh, tốc độ nhanh, dồn dập, liên tục khiến không chỉ người dân, mà chính quyền TP. HCM hết sức lo lắng. Dù trước đó, ngành chức năng đã tuyên bố "tuyên chiến".
Nói cho công bằng, đại nạn này cũng vẫn là "con đẻ hư đốn, bất trị" của xã hội.
Có thể bắt đầu từ hiện tượng khủng hoảng kinh tế.
Cơn khủng hoảng diễn ra diện rộng trên toàn cầu. Có điều, phản ứng hay hệ lụy của nó rất khác nhau, tùy thuộc vào đặc điểm hình thái, trình độ quản lý, thiết chế pháp luật xã hội khác nhau.
Trong Báo cáo về việc làm trên thế giới năm 2012, do Tổ chức Lao động quốc tế của Liên Hợp Quốc công bố tại Genève (Thụy Sĩ), ngày 30/4 cho biết, từ năm 2010 đến 2011, số vụ bất ổn gia tăng tại 57/106 nước thuộc diện phân tích. Khu vực dưới sa mạc Sahara ở châu Phi, Trung Đông và Bắc Phi bị ảnh hưởng nhiều nhất.
Trước đó, theo tờ TBKTSG ngày 8/12/2011, nghiên cứu của TS. David Stuckler (ĐH Cambridge- Anh quốc) năm 2008, năm bắt đầu xảy ra khủng hoảng kinh tế cho thấy, tình trạng tự tử tại các nước châu Âu gia tăng.
Cụ thể, năm 2009, tỷ lệ này lên ít nhất 5% so với năm 2007. Tại Anh, tăng thêm 10% (so với năm 2008). Còn ở hai quốc gia khủng hoảng nặng nhất là Hy Lạp, và Ireland, tỷ lệ này là 17% và 13%.
Ở ta mới đây, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, đến tháng 9/ 2012, đã có gần 49.000 doanh nghiệp giải thể, phá sản, ngừng hoạt động... Đi kèm con số hàng nghìn doanh nghiệp giải thể, sẽ có hàng trăm nghìn con người bị thất nghiệp, không có việc làm.
Nhàn cư vi bất thiện, không phải người lao động nào thất nghiệp cũng hư hỏng. Nhưng rõ ràng, không có việc làm, không có thu nhập, tất yếu dễ xô đẩy "một bộ phận" người lao động vào con đường tha hóa, phạm pháp.\
Tệ nạn cướp giật trắng trợn, lộng hành, tệ nạn mãi dâm, trong đó, đặc biệt hiện tượng đồng tính nam tăng lên mạnh trong nhiều cơ sở kinh doanh dịch vụ massage liệu có phải là hệ lụy gián tiếp của khủng hoảng kinh tế không?
Các tệ nạn này, còn được sự "tiếp tay" của cái gốc- giáo dục gia đình và nhà trường- lâu nay vốn yếu kém trầm trọng.
Thủ phạm của các tệ nạn này, khi đối diện với những tệ nạn còn khủng khiếp hơn- tham nhũng ở xã hội, sự nhu nhược của luật pháp..., thì sự mất niềm tin, đạo lý, mất phương hướng sống chỉ còn là khoảng cách quá mong manh.
Đặt trong một bối cảnh, các băng cướp giật giờ đây cũng rất am hiểu luật pháp, khi biết rằng chế tài cho loại tội phạm cướp giật cao nhất chỉ 3- 5 năm trong tù rồi trở về. Thì sự coi nhờn phép nước luôn nhãn tiền, trong khi con đường hoàn lương... mơ về nơi xa lắm.
Nhất là mới đây, một quan chức ngành chức năng thừa nhận, nhà tù hiện quá tải.
Đây là điều rất đáng lo ngại. Một trong những thước đo để người ta thừa nhận xã hội an bình hay ngược lại, là nhìn vào số... nhà tù, số tội phạm hoặc tù nhân.
Xã hội Việt đang hội nhập. Tội phạm sẽ ngày càng đa dạng, được nâng cấp cả "trình độ, quy mô" về tính chất đê hèn, sự tàn bạo, cùng thủ đoạn và sự hỗ trợ của công nghệ, của kỹ thuật cao.
Đã có quá nhiều kiến nghị xung quanh tệ nạn này. Người quyết liệt như ông Bí thư kiêm Chủ tịch một tỉnh nọ thì cho rằng cần "đày ra đảo" để biệt chúng. Người đặt câu hỏi vì sao không thành lập lực lượng phản ứng nhanh 141 như công an Hà Nội? Người nêu cần thay đổi luật vì nghiêm trọng là hành vi, chứ đâu phải giá trị tài sản bị cướp...
Tất cả đều đúng. Nhưng nếu một khi con người không có việc làm, một khi giáo dục không được chấn hưng, một khi tham nhũng vẫn là "tấm gương xám xịt" cho cả xã hội phải nhức nhối soi vào, và một khi thần công lý vẫn bên tiền bên tội, bên nào ...nặng hơn, thì người dân Việt sẽ còn phải nơm nớp sống chung với tiền trảm, hậu...cướp.
"Tiền" chạy, hậu... chức...
Cách đây không lâu, tháng 9/2012 Hà Nội vừa tổ chức kiểm điểm phê bình và tự phê bình theo tinh thần NQTƯ 4, được đánh giá là thẳng thắn, chân thành, xây dựng, nhất là ở ba vấn đề cấp bách là công tác cán bộ, quản lý đất đai, trật tự xây dựng được kiểm điểm nghiêm túc.
Thì tháng 12 mới đây, tại cuộc họp của HĐNDTP, ông Trần Trọng Dực, Chủ nhiệm UB Kiểm tra Thành ủy Hà Nội, có một phát ngôn thẳng thắn, đầy ấn tượng về việc thi và chạy để trở thành Công chức Thủ đô thanh lịch:
"Bây giờ người ta nói dưới 100 triệu đồng không có chuyện đỗ đâu. Còn chạy vào đâu? Đó là chỗ trưởng phòng nội vụ các quận huyện. Nói đến đó là việc rất đau lòng của TP chúng ta, nhưng đây là thực trạng đang tồn tại...
...Có trường hợp thí sinh làm bài không sai một dấu chấm, dấu phẩy so với đáp án. Điểm tối đa 100%, không trừ được một phẩy nào. Thử hỏi việc thi công chức như vậy thì chất lượng ra làm sao?"
Nhưng xã hội không sốc nữa. Vì từ lâu, đi đêm "mua quan bán tước" là chuyện âm ỉ thường ngày ở huyện. Có điều, giờ đây được công khai chính thức từ phát ngôn của vị quan chức Chủ nhiệm UBKTTUHN, thì nó trở thành vị đắng phẩm cách (mượn ý của vở kịch Vị đắng tình yêu). Chả lẽ, nên gọi mùa thi công chức Hà Nội là mùa chạy quyền,chạy chức.
Xã hội không sốc nữa. Vì ngay tiếp sau đó, người ta lại đọc được câu chuyện hài hước: Để xin được chân tạp vụ nấu ăn tại Huyện ủy Vũ Quang (Hà Tĩnh), chị Phạm Thị T, trú tại huyện này, đã phải "chạy" 75 triệu đồng cho ông Nguyễn Thanh Sơn, cựu Bí thư Huyện ủy Vũ Quang (nay là Bí thư Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Hà Tĩnh). Không biết trong đợt phê và tự phê, ông Bí thư Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Hà Tĩnh này kiểm điểm "ra răng"?
Chạy một "chức" nấu ăn mà phải mất 75 triệu đồng, thì chuyện 100 triệu đồng ở Thủ đô nhỏ như... con thỏ.
Ông Nguyễn Đình Hương, nguyên Phó Ban Tổ chức TƯ khi được phỏng vấn câu chuyện 100 triệu đồng, đã phải hỏi lại: Có 100 triệu thôi á? Hỏi lại, tức là ông- cựu quan chức Ban TCTƯ không tin. Con số 100 triệu thực tế phải lớn hơn rất nhiều.
Chả cứ ông, người dân Hà Nội cũng không tin, từ lâu rồi.
Dù vậy, để lôi ra ánh sáng không đơn giản. Ví như, cái chuyện Hà Nội chủ trương sẽ lắp camera tại các phòng thi công chức nghe có vẻ hay, nhưng cái chuyện đi đêm giữa hai kẻ chạy và được chạy, thì có camera nào soi được nhỉ?
Tội hối lộ, ăn hối lộ vốn là thuộc tính con người. Những cái kết dành cho tội này, nặng hay nhẹ còn tùy thuộc vào sự nghiêm minh hay nhu nhược của pháp luật mỗi quốc gia, từ đời xưa.
Bộ phim Tây Thi bí sử VTV3 đang chiếu, cái chết không tránh khỏi của cả dòng họ Bá Phỉ bởi cái tội ăn hối lộ và "bảo kê" cho kẻ hối lộ cho thấy chữ tham lớn bao giờ cũng gắn với chữ thâm... khủng.
Còn trong thế giới hiện đại, mới đây, ở Algiêri, B.A- 48 tuổi, Chủ tịch Ủy ban Đô thị và Xây dựng (DUC) tỉnh Ain Témouchent (Tây bắc Algeria) vừa bị cảnh sát bắt quả tang khi đang nhận hối lộ 100.000 dinar (khoảng hơn 1.270 USD).
Ông McKeeva Bush, 57 tuổi, làm Thủ tướng quốc đảo Caimans (một quần đảo tự trị thuộc VQ Anh, nằm ở vùng biển Caribe), cũng vừa bị cảnh sát bắt giữ do bị cáo buộc tham nhũng.
Trong khi ở nhiều nước tư bản, những nhân vật tham nhũng, ăn hối lộ bị truy tố trước pháp luật, sao nó công khai, minh bạch thế. Như ở Nhật, Bộ trưởng Ngoại giao Seiji Maehara, 48 tuổi đã phải từ chức với lý do, năm 2005 đã nhận 250.000 yen từ một phụ nữ Hàn Quốc 72 tuổi. Do luật pháp Nhật cấm chính trị gia nhận tiền của người nước ngoài. Dù bà này sống ở Nhật, nói tiếng Nhật và điều hành một nhà hàng tại Kyoto.
Còn ở ta, lôi ra ánh sáng cái sự "đi đêm" sao khó đến thế. Phải chăng, có vấn đề lỗ hổng, khiếm khuyết của những quy định pháp luật. Phải chăng, cái cơ chế xin- cho nó có sự biến tướng và tàn phá đáng sợ nhân cách người Việt?
Chả lẽ người Việt cứ mãi phải mang cái họ Sống chung: Sống chung với lũ, sống chung với cướp giật, sống chung với nỗi sợ, sống chung với giả dối, sống chung với tham nhũng....
"Tiền trảm, hậu... cướp" và "tiền chạy, hậu... chức" là hai hiện tượng khác hẳn nhau: Một bên, những kẻ dùng vũ khí giết người, một bên vũ khí là đồng tiền ma mị, êm ái.
Một bên, người bị hại có thể bị mất tài sản, nguy hiểm đến tính mạng. Một bên, kẻ "bị chạy" ung dung trên ghế quyền lực, chả ảnh hưởng đến thanh danh. Thậm chí còn rao giảng đạo đức.
Một bên, sự "giao dịch" cướp giật diễn ra cả trong đêm tối lẫn thanh thiên bạch nhật. Một bên, giao dịch đó, dù có diễn ra giữa thanh thiên bạch nhật, cũng vẫn là "đi đêm".
Nhưng tác hại thì giống nhau, cướp bằng vũ khí, hay cướp "bọc tay nhung" đều làm băng hoại không thương tiếc niềm tin con người vào đạo lý xã hội.
Thế giới đang đồn đoán, lo sợ ngày 21/12 sắp tới là Ngày Tận thế.
Nhưng liệu có một Ngày Tận thế cho những kẻ cướp giật Sài Gòn, và những kẻ tham nhũng, ăn hối lộ (như chuyện thi công chức) đang nhởn nhơ hoành hành ở Hà Nội, và cả xã hội này không?
Kỳ Duyên
Cho dù đứng cạnh nhau, cụm từ rất khập khiễng này hoàn toàn không phải là 'cặp đôi hoàn hảo" trong cái vũ điệu quay cuồng của thời kim tiền. Nhưng hệ lụy của nó mang lại, khá giống nhau.
Nổi lên trong tuần này, liên tục báo chí đưa tin, như một hồi còi báo động gay gắt- Nạn cướp giật tại Sài Gòn. Đỉnh điểm của thảm trạng này, là vụ cướp kinh hoàng dưới chân cầu Phú Mỹ (Q. 2). Nạn nhân là một cô gái đi xe SH bị mã tấu chém gần đứt lìa cánh tay, trước khi bị cướp giật.
Tiền trảm... Hậu cướp...
Đây không phải là thủ đoạn mới mẻ. "Phong cách" tiền trảm, hậu...cướp (của), giờ đây đã mang tính "bản sắc" riêng của các băng cướp máu lạnh, chuyên sử dụng các loại vũ khí như mã tấu, dao phay, dao găm... Cô gái đã được cấp cứu kịp thời, nối liền cánh tay. Còn ký ức bị cướp, bị chém bi thảm, chắc chắn ám ảnh cuộc đời cô không biết bao giờ mới đứt rời.
Đọc các thông tin kinh hoàng về cách gây tội ác của các băng cướp giật, người ta chợt nhận ra, lứa tuổi cướp giật, cung cách cướp giật, đối tượng và tài sản cướp giật... giờ đang có xu hướng trẻ hóa, hiện đại hóa, và cũng "hiểu biết hóa" hơn rất nhiều.
Có những tên cướp tuổi đời quá trẻ, chỉ mới 16 và 14 tuổi. Như trường hợp hai tên cướp dùng dao cắt cổ người lái xe ôm, đoạn đường Lê Văn Khương (ấp 5, xã Đông Thạnh, Hóc Môn).
Cướp của người Việt chưa chán, giờ đây, chúng cướp cả khách "tây", một hiện tượng trước đây hiếm gặp. Như đôi khách du lịch người Hồng Kông, bị cướp sạch khi đang dạo phố tại Q. Bình Thạnh. Không một xu dính túi, mất hết giấy tờ tùy thân, họ phải ở nhờ nhà dân, bán bưu thiếp kiếm sống qua ngày.
Một người trong họ đã thốt lên kinh hoàng: Tôi đã đến nhiều nước, nhưng phải nói thẳng, nạn cướp giật ở TP.HCM ghê gớm quá! Sau phát ngôn đó, thì ấn tượng về Việt Nam nói chung, Sài Gòn nói riêng trong mắt bạn bè quốc tế sẽ thế nào đây?
Không thứ "quảng bá" du lịch Việt Nam nào có thể... cay đắng, xấu hổ đến thế!
Cướp giật thì ở quốc gia nào cũng có thể xảy ra. Càng văn minh, hiện đại, phong cách cướp giật càng ...điệu nghệ và mang tính kỹ thuật- công nghệ điêu luyện. Có điều, hiện tượng cướp giật xảy ra với cường độ mạnh, tốc độ nhanh, dồn dập, liên tục khiến không chỉ người dân, mà chính quyền TP. HCM hết sức lo lắng. Dù trước đó, ngành chức năng đã tuyên bố "tuyên chiến".
Nói cho công bằng, đại nạn này cũng vẫn là "con đẻ hư đốn, bất trị" của xã hội.
Có thể bắt đầu từ hiện tượng khủng hoảng kinh tế.
Cơn khủng hoảng diễn ra diện rộng trên toàn cầu. Có điều, phản ứng hay hệ lụy của nó rất khác nhau, tùy thuộc vào đặc điểm hình thái, trình độ quản lý, thiết chế pháp luật xã hội khác nhau.
Trong Báo cáo về việc làm trên thế giới năm 2012, do Tổ chức Lao động quốc tế của Liên Hợp Quốc công bố tại Genève (Thụy Sĩ), ngày 30/4 cho biết, từ năm 2010 đến 2011, số vụ bất ổn gia tăng tại 57/106 nước thuộc diện phân tích. Khu vực dưới sa mạc Sahara ở châu Phi, Trung Đông và Bắc Phi bị ảnh hưởng nhiều nhất.
Trước đó, theo tờ TBKTSG ngày 8/12/2011, nghiên cứu của TS. David Stuckler (ĐH Cambridge- Anh quốc) năm 2008, năm bắt đầu xảy ra khủng hoảng kinh tế cho thấy, tình trạng tự tử tại các nước châu Âu gia tăng.
Cụ thể, năm 2009, tỷ lệ này lên ít nhất 5% so với năm 2007. Tại Anh, tăng thêm 10% (so với năm 2008). Còn ở hai quốc gia khủng hoảng nặng nhất là Hy Lạp, và Ireland, tỷ lệ này là 17% và 13%.
Ở ta mới đây, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, đến tháng 9/ 2012, đã có gần 49.000 doanh nghiệp giải thể, phá sản, ngừng hoạt động... Đi kèm con số hàng nghìn doanh nghiệp giải thể, sẽ có hàng trăm nghìn con người bị thất nghiệp, không có việc làm.
Nhàn cư vi bất thiện, không phải người lao động nào thất nghiệp cũng hư hỏng. Nhưng rõ ràng, không có việc làm, không có thu nhập, tất yếu dễ xô đẩy "một bộ phận" người lao động vào con đường tha hóa, phạm pháp.\
Tệ nạn cướp giật trắng trợn, lộng hành, tệ nạn mãi dâm, trong đó, đặc biệt hiện tượng đồng tính nam tăng lên mạnh trong nhiều cơ sở kinh doanh dịch vụ massage liệu có phải là hệ lụy gián tiếp của khủng hoảng kinh tế không?
Các tệ nạn này, còn được sự "tiếp tay" của cái gốc- giáo dục gia đình và nhà trường- lâu nay vốn yếu kém trầm trọng.
Thủ phạm của các tệ nạn này, khi đối diện với những tệ nạn còn khủng khiếp hơn- tham nhũng ở xã hội, sự nhu nhược của luật pháp..., thì sự mất niềm tin, đạo lý, mất phương hướng sống chỉ còn là khoảng cách quá mong manh.
Đặt trong một bối cảnh, các băng cướp giật giờ đây cũng rất am hiểu luật pháp, khi biết rằng chế tài cho loại tội phạm cướp giật cao nhất chỉ 3- 5 năm trong tù rồi trở về. Thì sự coi nhờn phép nước luôn nhãn tiền, trong khi con đường hoàn lương... mơ về nơi xa lắm.
Nhất là mới đây, một quan chức ngành chức năng thừa nhận, nhà tù hiện quá tải.
Đây là điều rất đáng lo ngại. Một trong những thước đo để người ta thừa nhận xã hội an bình hay ngược lại, là nhìn vào số... nhà tù, số tội phạm hoặc tù nhân.
Xã hội Việt đang hội nhập. Tội phạm sẽ ngày càng đa dạng, được nâng cấp cả "trình độ, quy mô" về tính chất đê hèn, sự tàn bạo, cùng thủ đoạn và sự hỗ trợ của công nghệ, của kỹ thuật cao.
Đã có quá nhiều kiến nghị xung quanh tệ nạn này. Người quyết liệt như ông Bí thư kiêm Chủ tịch một tỉnh nọ thì cho rằng cần "đày ra đảo" để biệt chúng. Người đặt câu hỏi vì sao không thành lập lực lượng phản ứng nhanh 141 như công an Hà Nội? Người nêu cần thay đổi luật vì nghiêm trọng là hành vi, chứ đâu phải giá trị tài sản bị cướp...
Tất cả đều đúng. Nhưng nếu một khi con người không có việc làm, một khi giáo dục không được chấn hưng, một khi tham nhũng vẫn là "tấm gương xám xịt" cho cả xã hội phải nhức nhối soi vào, và một khi thần công lý vẫn bên tiền bên tội, bên nào ...nặng hơn, thì người dân Việt sẽ còn phải nơm nớp sống chung với tiền trảm, hậu...cướp.
"Tiền" chạy, hậu... chức...
Cách đây không lâu, tháng 9/2012 Hà Nội vừa tổ chức kiểm điểm phê bình và tự phê bình theo tinh thần NQTƯ 4, được đánh giá là thẳng thắn, chân thành, xây dựng, nhất là ở ba vấn đề cấp bách là công tác cán bộ, quản lý đất đai, trật tự xây dựng được kiểm điểm nghiêm túc.
Thì tháng 12 mới đây, tại cuộc họp của HĐNDTP, ông Trần Trọng Dực, Chủ nhiệm UB Kiểm tra Thành ủy Hà Nội, có một phát ngôn thẳng thắn, đầy ấn tượng về việc thi và chạy để trở thành Công chức Thủ đô thanh lịch:
"Bây giờ người ta nói dưới 100 triệu đồng không có chuyện đỗ đâu. Còn chạy vào đâu? Đó là chỗ trưởng phòng nội vụ các quận huyện. Nói đến đó là việc rất đau lòng của TP chúng ta, nhưng đây là thực trạng đang tồn tại...
...Có trường hợp thí sinh làm bài không sai một dấu chấm, dấu phẩy so với đáp án. Điểm tối đa 100%, không trừ được một phẩy nào. Thử hỏi việc thi công chức như vậy thì chất lượng ra làm sao?"
Nhưng xã hội không sốc nữa. Vì từ lâu, đi đêm "mua quan bán tước" là chuyện âm ỉ thường ngày ở huyện. Có điều, giờ đây được công khai chính thức từ phát ngôn của vị quan chức Chủ nhiệm UBKTTUHN, thì nó trở thành vị đắng phẩm cách (mượn ý của vở kịch Vị đắng tình yêu). Chả lẽ, nên gọi mùa thi công chức Hà Nội là mùa chạy quyền,chạy chức.
Xã hội không sốc nữa. Vì ngay tiếp sau đó, người ta lại đọc được câu chuyện hài hước: Để xin được chân tạp vụ nấu ăn tại Huyện ủy Vũ Quang (Hà Tĩnh), chị Phạm Thị T, trú tại huyện này, đã phải "chạy" 75 triệu đồng cho ông Nguyễn Thanh Sơn, cựu Bí thư Huyện ủy Vũ Quang (nay là Bí thư Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Hà Tĩnh). Không biết trong đợt phê và tự phê, ông Bí thư Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Hà Tĩnh này kiểm điểm "ra răng"?
Chạy một "chức" nấu ăn mà phải mất 75 triệu đồng, thì chuyện 100 triệu đồng ở Thủ đô nhỏ như... con thỏ.
Ông Nguyễn Đình Hương, nguyên Phó Ban Tổ chức TƯ khi được phỏng vấn câu chuyện 100 triệu đồng, đã phải hỏi lại: Có 100 triệu thôi á? Hỏi lại, tức là ông- cựu quan chức Ban TCTƯ không tin. Con số 100 triệu thực tế phải lớn hơn rất nhiều.
Chả cứ ông, người dân Hà Nội cũng không tin, từ lâu rồi.
Dù vậy, để lôi ra ánh sáng không đơn giản. Ví như, cái chuyện Hà Nội chủ trương sẽ lắp camera tại các phòng thi công chức nghe có vẻ hay, nhưng cái chuyện đi đêm giữa hai kẻ chạy và được chạy, thì có camera nào soi được nhỉ?
Tội hối lộ, ăn hối lộ vốn là thuộc tính con người. Những cái kết dành cho tội này, nặng hay nhẹ còn tùy thuộc vào sự nghiêm minh hay nhu nhược của pháp luật mỗi quốc gia, từ đời xưa.
Bộ phim Tây Thi bí sử VTV3 đang chiếu, cái chết không tránh khỏi của cả dòng họ Bá Phỉ bởi cái tội ăn hối lộ và "bảo kê" cho kẻ hối lộ cho thấy chữ tham lớn bao giờ cũng gắn với chữ thâm... khủng.
Còn trong thế giới hiện đại, mới đây, ở Algiêri, B.A- 48 tuổi, Chủ tịch Ủy ban Đô thị và Xây dựng (DUC) tỉnh Ain Témouchent (Tây bắc Algeria) vừa bị cảnh sát bắt quả tang khi đang nhận hối lộ 100.000 dinar (khoảng hơn 1.270 USD).
Ông McKeeva Bush, 57 tuổi, làm Thủ tướng quốc đảo Caimans (một quần đảo tự trị thuộc VQ Anh, nằm ở vùng biển Caribe), cũng vừa bị cảnh sát bắt giữ do bị cáo buộc tham nhũng.
Trong khi ở nhiều nước tư bản, những nhân vật tham nhũng, ăn hối lộ bị truy tố trước pháp luật, sao nó công khai, minh bạch thế. Như ở Nhật, Bộ trưởng Ngoại giao Seiji Maehara, 48 tuổi đã phải từ chức với lý do, năm 2005 đã nhận 250.000 yen từ một phụ nữ Hàn Quốc 72 tuổi. Do luật pháp Nhật cấm chính trị gia nhận tiền của người nước ngoài. Dù bà này sống ở Nhật, nói tiếng Nhật và điều hành một nhà hàng tại Kyoto.
Còn ở ta, lôi ra ánh sáng cái sự "đi đêm" sao khó đến thế. Phải chăng, có vấn đề lỗ hổng, khiếm khuyết của những quy định pháp luật. Phải chăng, cái cơ chế xin- cho nó có sự biến tướng và tàn phá đáng sợ nhân cách người Việt?
Chả lẽ người Việt cứ mãi phải mang cái họ Sống chung: Sống chung với lũ, sống chung với cướp giật, sống chung với nỗi sợ, sống chung với giả dối, sống chung với tham nhũng....
"Tiền trảm, hậu... cướp" và "tiền chạy, hậu... chức" là hai hiện tượng khác hẳn nhau: Một bên, những kẻ dùng vũ khí giết người, một bên vũ khí là đồng tiền ma mị, êm ái.
Một bên, người bị hại có thể bị mất tài sản, nguy hiểm đến tính mạng. Một bên, kẻ "bị chạy" ung dung trên ghế quyền lực, chả ảnh hưởng đến thanh danh. Thậm chí còn rao giảng đạo đức.
Một bên, sự "giao dịch" cướp giật diễn ra cả trong đêm tối lẫn thanh thiên bạch nhật. Một bên, giao dịch đó, dù có diễn ra giữa thanh thiên bạch nhật, cũng vẫn là "đi đêm".
Nhưng tác hại thì giống nhau, cướp bằng vũ khí, hay cướp "bọc tay nhung" đều làm băng hoại không thương tiếc niềm tin con người vào đạo lý xã hội.
Thế giới đang đồn đoán, lo sợ ngày 21/12 sắp tới là Ngày Tận thế.
Nhưng liệu có một Ngày Tận thế cho những kẻ cướp giật Sài Gòn, và những kẻ tham nhũng, ăn hối lộ (như chuyện thi công chức) đang nhởn nhơ hoành hành ở Hà Nội, và cả xã hội này không?
Kỳ Duyên
Thứ Tư, 12 tháng 12, 2012
Vi hành “tìm sâu” (Góc nhìn Đại Đoàn Kết 11/12/2012 )
Thông thường người dân khi nghe tin lãnh đạo cấp cao, các bộ ngành đi thị sát tình hình thực tế, "tìm sâu”, nắm bắt những vấn đề người dân bức xúc, như nạn mãi lộ, tình trạng nhập lậu thực phẩm không rõ nguồn gốc, đặc biệt là gia cầm nhập lậu, lạm thu học đường…, làm rõ những vi phạm kéo dài của cán bộ viên chức gây bức xúc trong dân, ắt rất mừng. Còn như xem cách thị sát kiểu trống dong cờ mở, lãnh đạo chưa lên xe địa phương đã lễ nghi đón rước long trọng, lại lo. Thị sát kiểu ấy, nhìn sao thấu thực chất vấn đề.
Có chăng chỉ bớt quan liêu hơn xem và nghe báo cáo, họp hành dài dài, chứ rất khó có cơ "tìm thấy sâu”, bắt quả tang "chỉ tận tay, day tận mặt” những tiêu cực xã hội, vi phạm của cấp dưới, vốn thường ngày khá lộ liễu.
Có một số nghề nghiệp, nghiệp vụ buộc phải vào vai thường dân để thị sát. Chỉ có vi hành mới mong biết rõ sự thật trắng đen, như nghề công an, nhà báo… Trong vai người đi mua hóa chất về pha chế để kinh doanh, các phóng viên từng được các sạp chợ Kim Biên (phường 13, quận 5, THPCM) hướng dẫn và chỉ bảo tận tình, muốn mua hóa chất nào, số lượng bao nhiêu cũng có. Hay để có loạt bài "Nhức nhối nạn mãi lộ”, nhóm phóng viên đã vào vai dân để vi hành và loạt bài được Trung tướng Phạm Quý Ngọ, Thứ trưởng Bộ Công an, đánh giá cao trong đấu tranh, làm rõ hành vi tiêu cực của một bộ phận cảnh sát giao thông.
Trong những nghề và nghiệp vụ đòi hỏi mạo hiểm, dấn thân như vậy đáp ứng đòi hỏi của xã hội, của nhân dân và đất nước, không thể thiếu đội ngũ quản lý, lãnh đạo các cấp, ngành. Ở cương vị chỉ đạo cấp nào cũng đòi hỏi những phẩm chất tương tự. Quan chức vi hành ngày càng cần hơn để gần dân, sát dân, hiểu dân, đặc biệt hiểu những chuyện oái ăm bị bắt nạt ức hiếp của họ, tránh quan liêu nhìn sự việc chỉ qua báo cáo. Vi hành dù khá nguy hiểm, khi có thể bị đối xử tồi tệ, nhưng đó là cái giá phải trả để biết được sự thật. Nó đòi hỏi dũng khí và bản lĩnh, dám nhìn thẳng, xử lý thẳng… Có lẽ vậy, câu chuyện về những vị lãnh đạo vi hành thời nào cũng có. Có những câu chuyện để đời để dân ngưỡng mộ, ước mơ.
Có người cho rằng những quan chức VIP đã nhiều người biết mặt khó hóa trang vi hành? Thực ra đâu phải lúc nào cũng cần hóa trang, chỉ cần bình dị làm những việc cán bộ, người dân thường làm, như đi xe máy, xe buýt, ra chợ hay đến thăm bất cứ trường học bệnh viện…nào. Thủ tướng V. Putin từng tự mình lái xe thị sát sau khi ông rời vị trí Tổng thống, chuyển giao đầy đủ công việc cho người kế nhiệm D. Medvedev và chủ động tiếp quản cương vị Thủ tướng. Khi thị sát tình hình phát triển và thu thập kiến nghị phát triển tại khu công nghiệp phía Bắc Matxcova thuộc nước Cộng hòa Tatarstan, cứ theo sơ đồ thẳng tiến, Putin lái xe thẳng đến nhà ăn Công ty dùng bữa trưa cùng đông đảo nhân viên có mặt tại đây. Như tất cả những nhân viên khác, Putin tay cầm khay nhựa, nghiêm túc xếp hàng. Nhiều công nhân nhận ra ông quay lại và họ không giấu nổi vẻ thích thú trước việc Thủ tướng đứng chung hàng với mình. Thủ tướng vẫy tay chào mọi người và ra dấu trật tự để không xáo trộn không khí bữa ăn. Gọi xong cơm, Putin không chọn cho mình chỗ ngồi riêng mà tiến về chỗ một nhóm công nhân đang tập trung, ngồi xuống dùng bữa với họ, vừa ăn vừa trò chuyện vui vẻ.
Nguyễn Bá Thanh – Bí thư Thành ủy Đà Nẵng được nhiều người ủng hộ cũng vì ông mạnh dạn đem bộ máy hành chính ra soi qua lăng kính nhân dân, lấy sự hài lòng của dân làm thước đo sự mạnh yếu của các cơ quan công quyền. Tháng 10 vừa qua, vị Bí thư này qua chuyến "vi hành” đã phát hiện một dự án được cấp phép trái quy định cùng nhiều sai trái của cơ quan công quyền địa phương liên quan tới khu gia đình cán bộ công chức Lữ đoàn 532 (phường Hòa Khánh Nam, quận Liên Chiểu) được cho phép mở rộng khu vực đã được quy hoạch trước đó.
Gần đây hơn, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi Võ Văn Thưởng có chuyến "vi hành” đến hai huyện Tây Trà và Sơn Hà, phát hiện sự ì ạch của Dự án hợp phần di dân, tái định cư hồ chứa nước Nước Trong ở tỉnh này. Một số cán bộ đã bị kỷ luật sau chuyến "vi hành” của Bí thư Tỉnh ủy…Cuối tháng 11 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Y tế, PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến tiếp xúc với cử tri tại UBND Q.8 (TP.HCM), đã nghe lời đề nghị: "Tôi rất cảm thông với sự quyết tâm của Bộ trưởng về chống tham nhũng nhưng xin mời Bộ trưởng hãy đóng vai thường dân vi hành ở các BV công để thấy thực tế, sẽ thấy được những vấn đề cần giải quyết”. Bộ trưởng cho biết, bản thân đã từng vi hành ở các BV công để thử chờ đợi khám bệnh và nhận thấy đúng là người bệnh chờ quá lâu, nhất là người già.
… Sẽ không khó khăn gì để nắm rõ toàn bộ hoạt động thực hiện nhiệm vụ của bộ máy nhà nước, hẹp hơn là xác định chức trách của cán bộ công chức nếu lực lượng thanh tra công vụ chịu khó "vi hành” các công sở. Sẽ chứng kiến người dân gặp rất nhiều phiền hà mỗi khi đi làm thủ tục, giấy tờ, sẽ có cách giảm bớt những phiền hà, nhũng nhiễu của bộ máy hành chính, cải thiện phần nào mối quan hệ giữa cơ quan công quyền với dân và doanh nghiệp…
Chính phủ đã thể hiện sự quyết liệt trong việc chấn chỉnh đội ngũ cán bộ công chức khi giải quyết các công việc của dân, của doanh nghiệp, tổ chức, nhưng để đi vào cải cách hành chính có tính chiều sâu, có lẽ không thể không đòi hỏi lãnh đạo các cấp, ngành phải vi hành thị sát thực sự. Xin bớt cờ dong trống mở, bớt khẩu hiệu cờ hoa khoa trương. Bình dân hơn trong những chuyến "tìm sâu”, công vụ, thị sát, quan chức sẽ gần dân, hiểu dân, thương dân hơn và bù lại, được dân tin cậy, kính trọng hơn.
Thanh Như (Báo Đại đoàn kết ngày 12/12/2012 )
Có chăng chỉ bớt quan liêu hơn xem và nghe báo cáo, họp hành dài dài, chứ rất khó có cơ "tìm thấy sâu”, bắt quả tang "chỉ tận tay, day tận mặt” những tiêu cực xã hội, vi phạm của cấp dưới, vốn thường ngày khá lộ liễu.
Có một số nghề nghiệp, nghiệp vụ buộc phải vào vai thường dân để thị sát. Chỉ có vi hành mới mong biết rõ sự thật trắng đen, như nghề công an, nhà báo… Trong vai người đi mua hóa chất về pha chế để kinh doanh, các phóng viên từng được các sạp chợ Kim Biên (phường 13, quận 5, THPCM) hướng dẫn và chỉ bảo tận tình, muốn mua hóa chất nào, số lượng bao nhiêu cũng có. Hay để có loạt bài "Nhức nhối nạn mãi lộ”, nhóm phóng viên đã vào vai dân để vi hành và loạt bài được Trung tướng Phạm Quý Ngọ, Thứ trưởng Bộ Công an, đánh giá cao trong đấu tranh, làm rõ hành vi tiêu cực của một bộ phận cảnh sát giao thông.
Trong những nghề và nghiệp vụ đòi hỏi mạo hiểm, dấn thân như vậy đáp ứng đòi hỏi của xã hội, của nhân dân và đất nước, không thể thiếu đội ngũ quản lý, lãnh đạo các cấp, ngành. Ở cương vị chỉ đạo cấp nào cũng đòi hỏi những phẩm chất tương tự. Quan chức vi hành ngày càng cần hơn để gần dân, sát dân, hiểu dân, đặc biệt hiểu những chuyện oái ăm bị bắt nạt ức hiếp của họ, tránh quan liêu nhìn sự việc chỉ qua báo cáo. Vi hành dù khá nguy hiểm, khi có thể bị đối xử tồi tệ, nhưng đó là cái giá phải trả để biết được sự thật. Nó đòi hỏi dũng khí và bản lĩnh, dám nhìn thẳng, xử lý thẳng… Có lẽ vậy, câu chuyện về những vị lãnh đạo vi hành thời nào cũng có. Có những câu chuyện để đời để dân ngưỡng mộ, ước mơ.
Có người cho rằng những quan chức VIP đã nhiều người biết mặt khó hóa trang vi hành? Thực ra đâu phải lúc nào cũng cần hóa trang, chỉ cần bình dị làm những việc cán bộ, người dân thường làm, như đi xe máy, xe buýt, ra chợ hay đến thăm bất cứ trường học bệnh viện…nào. Thủ tướng V. Putin từng tự mình lái xe thị sát sau khi ông rời vị trí Tổng thống, chuyển giao đầy đủ công việc cho người kế nhiệm D. Medvedev và chủ động tiếp quản cương vị Thủ tướng. Khi thị sát tình hình phát triển và thu thập kiến nghị phát triển tại khu công nghiệp phía Bắc Matxcova thuộc nước Cộng hòa Tatarstan, cứ theo sơ đồ thẳng tiến, Putin lái xe thẳng đến nhà ăn Công ty dùng bữa trưa cùng đông đảo nhân viên có mặt tại đây. Như tất cả những nhân viên khác, Putin tay cầm khay nhựa, nghiêm túc xếp hàng. Nhiều công nhân nhận ra ông quay lại và họ không giấu nổi vẻ thích thú trước việc Thủ tướng đứng chung hàng với mình. Thủ tướng vẫy tay chào mọi người và ra dấu trật tự để không xáo trộn không khí bữa ăn. Gọi xong cơm, Putin không chọn cho mình chỗ ngồi riêng mà tiến về chỗ một nhóm công nhân đang tập trung, ngồi xuống dùng bữa với họ, vừa ăn vừa trò chuyện vui vẻ.
Nguyễn Bá Thanh – Bí thư Thành ủy Đà Nẵng được nhiều người ủng hộ cũng vì ông mạnh dạn đem bộ máy hành chính ra soi qua lăng kính nhân dân, lấy sự hài lòng của dân làm thước đo sự mạnh yếu của các cơ quan công quyền. Tháng 10 vừa qua, vị Bí thư này qua chuyến "vi hành” đã phát hiện một dự án được cấp phép trái quy định cùng nhiều sai trái của cơ quan công quyền địa phương liên quan tới khu gia đình cán bộ công chức Lữ đoàn 532 (phường Hòa Khánh Nam, quận Liên Chiểu) được cho phép mở rộng khu vực đã được quy hoạch trước đó.
Gần đây hơn, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi Võ Văn Thưởng có chuyến "vi hành” đến hai huyện Tây Trà và Sơn Hà, phát hiện sự ì ạch của Dự án hợp phần di dân, tái định cư hồ chứa nước Nước Trong ở tỉnh này. Một số cán bộ đã bị kỷ luật sau chuyến "vi hành” của Bí thư Tỉnh ủy…Cuối tháng 11 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Y tế, PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến tiếp xúc với cử tri tại UBND Q.8 (TP.HCM), đã nghe lời đề nghị: "Tôi rất cảm thông với sự quyết tâm của Bộ trưởng về chống tham nhũng nhưng xin mời Bộ trưởng hãy đóng vai thường dân vi hành ở các BV công để thấy thực tế, sẽ thấy được những vấn đề cần giải quyết”. Bộ trưởng cho biết, bản thân đã từng vi hành ở các BV công để thử chờ đợi khám bệnh và nhận thấy đúng là người bệnh chờ quá lâu, nhất là người già.
… Sẽ không khó khăn gì để nắm rõ toàn bộ hoạt động thực hiện nhiệm vụ của bộ máy nhà nước, hẹp hơn là xác định chức trách của cán bộ công chức nếu lực lượng thanh tra công vụ chịu khó "vi hành” các công sở. Sẽ chứng kiến người dân gặp rất nhiều phiền hà mỗi khi đi làm thủ tục, giấy tờ, sẽ có cách giảm bớt những phiền hà, nhũng nhiễu của bộ máy hành chính, cải thiện phần nào mối quan hệ giữa cơ quan công quyền với dân và doanh nghiệp…
Chính phủ đã thể hiện sự quyết liệt trong việc chấn chỉnh đội ngũ cán bộ công chức khi giải quyết các công việc của dân, của doanh nghiệp, tổ chức, nhưng để đi vào cải cách hành chính có tính chiều sâu, có lẽ không thể không đòi hỏi lãnh đạo các cấp, ngành phải vi hành thị sát thực sự. Xin bớt cờ dong trống mở, bớt khẩu hiệu cờ hoa khoa trương. Bình dân hơn trong những chuyến "tìm sâu”, công vụ, thị sát, quan chức sẽ gần dân, hiểu dân, thương dân hơn và bù lại, được dân tin cậy, kính trọng hơn.
Thanh Như (Báo Đại đoàn kết ngày 12/12/2012 )
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)